Bí Mật Thành Phố Vàng Của Người Inca

Năm 1537, sau khi những người Inca cuối cùng chạy thoát ra khỏi những ngọn núi Vilcabamba, viên sĩ quan Tây Ban Nha Luiz Daza, lúc đó ở Latacunga cách Cuzco 1.500 cây số về phía Bắc đã nghe kể một câu chuyện của một người Anh Điêng, người phiên dịch bất đắc dĩ bập bẹ dịch sang tiếng Tây Ban Nha từ tiếng quechua. Ông kể rằng ở bên bờ của một hồ nước thiêng nằm sâu trong rừng rậm, mỗi vị vua sai quết quanh người mình một loại bột dính, sau đó phủ vào đó các lớp bột vàng để cơ thể có thể sáng rực lên như mặt trời. Sau đó, dưới âm thanh của sáo và các nhạc cụ làm từ vỏ sò biển, vị vua leo lên một chiếc thuyền tuyệt đẹp để đi ra giữa hồ nước. Những thần dân xúm xít quanh một chiếc giỏ lớn trong chứa đầy ngọc quí, đồ trang sức bằng vàng và bạc và tung cả chiếc giỏ ra ngoài không trung để rồi nó rơi xuống hồ. Đây là một tập tục được coi là hiến lễ đối với các vị thần.

Eldorado (đất nước bằng vàng) là cái từ được người ta nói đến nhiều nhất. Cái tập tục Guatavita mà người Anh Điêng vừa miêu tả trên đây thực ra đã thuộc về quá khứ bởi dân tộc này đã bị người Muiscas khuất phục. Nhưng tại sao những kẻ chinh phục người Châu Âu lại muốn biết điều đó? Đó phải chăng là những điều cuốn hút nhất để họ biến những giấc mơ vàng thành hiện thực?

Từ một người phủ đầy vàng, rất nhanh, người ta nói tới một hồ nước đầy vàng, rồi một thành phố vàng và cuối cùng là cả đất nước bằng vàng. Và kết cục Eldorado đã trở thành một trong những huyền thoại lớn nhất trong lịch sử thực dân. Một địa chỉ thần kỳ nằm đâu đó trong những khu rừng núi hoặc thung lũng hoặc những vùng đất nào đó ở vương quốc Pêru bí hiểm. Eldorado đã tạo ra những ảo ảnh khủng khiếp và thu hút biết bao thế lực siêu nhiên thần bí.

Một trong những người đầu tiên đi tìm vàng là Gonzalo Jiménez Quesada. Cùng với 800 người của mình, ông ta đã vượt qua biết bao đầm lầy và khu rừng nguyên sinh, lúc cưỡi thuyền vượt sóng lớn trên dòng Rio Grande, lúc thanh bình thả thuyền chạy dọc các dòng sông trước khi tới một khu vực rừng núi mà nay đã trở thành Columbia. Một cuộc thám hiểm địa ngục mà lúc cuối cùng số người sống sót chỉ còn 166 người. “Quesada đã thấy số người của mình tụt giảm đi nhanh chóng, họ chết vì bệnh sốt, vì bị côn trùng độc cắn, bị dơi, muỗi, rắn, cá sấu và báo gấm tấn công. Cuối cùng là bị chết đói, nghèo khổ hoặc tai nạn. Một trong những người lính của ông đã viết: Tôi không đủ mực để miêu tả lại chỉ một phần năm những gì đã xảy ra”.

Những người Tây Ban Nha đã phá hủy vương quốc của những người Chibchas, tìm thấy được một ít vàng, cướp phá Tunja đến hòn đá quí cuối cùng và kêu gào như những kẻ bị ám ảnh: “Pêru, Pêru, Pêru!”. Trên thực tế, biên giới của người Inca nằm cách đó khoảng 1.000 cây số về phía Bắc.

Thierry Jamin, nhà nghiên cứu người Pháp đang tìm hiểu các nét chạm khắc trên khối đá khổng lồ ở Pusharo.

Sau đó ít lâu, Sebastián de Belalcázar tiếp tục lên đường từ Quito trong khi thuyền trưởng người Đức Nikolaus Federmann, sinh ở Ulm lại hướng về phía Bắc từ phía bờ biển của Venezuela và theo dọc dãy núi Andes đi về phía Đông. Ông tìm Eldorado vì lợi ích của những người Welser, những kẻ quí tộc giàu có ở Ausbourg đã thành lập ra một công ty thương mại, những nhà băng và chủ những vùng mỏ. Hoàng gia Tây Ban Nha cũng đã ủy thác cho công ty này nhiệm vụ khám phá ra tỉnh lỵ này của Venezuela. Năm 1539, ba nhóm tìm kiếm cạnh tranh đã gặp nhau trong một thung lũng cao, nơi chính là thủ đô của Columbia, Bogotá. Thay vì giải quyết sự bất đồng và tranh giành quyền lợi bằng vũ khí và máu, họ lại quyết định đi tới một thảo thuận chung bằng cách cùng về Tây Ban Nha để bảo vệ quyền sở hữu của mình đối với vương quốc hoang đường trước nhà vua.

Nhưng nhà vua lại muốn biết chính xác Eldorado nằm ở chỗ nào. Đó có phải là cái hồ tròn Guatavita nằm cách Bogotá 50 cây số về phía Nam nơi lòng hồ chứa đầy những kho báu nếu người ta tin vào câu chuyện của người Anh Điêng? Hernán Pérez de Quesada, em trai của nhà thám hiểm đầu tiên đã bắt những người nô lệ Anh Điêng tát cạn hồ trong vòng 3 tháng. Khi mực nước chỉ còn 3 mét, người ta đã lấy lên được khoảng 12-15 kg vàng. Nhà thương thuyết Antonio de Pepúlveda cùng với 8.000 nô lệ Anh Điêng đã tới hồ, đào một con mương dốc xung quanh hồ để làm cạn nước. Thế nhưng thiên nhiên đã trả thù. Khi mực nước chỉ còn 20 mét, con mương bị vỡ và nhấn chìm toàn bộ những người xung quanh đó. Công việc buộc phải dừng lại.

Càng nhiều người Châu Âu đi tìm Eldorado thì truyền thuyết về vùng đất này càng đi xa hơn nữa. “Xa hơn, xa hơn nữa. Đó chính là những chỗ còn giấu vàng”, đó chính là câu trả lời của những người Anh Điêng với những kẻ da trắng luôn ngồi trên lưng ngựa. Những người bản địa đã kể chính các câu chuyện mà những kẻ chinh phục đang muốn nghe và sự việc tiến triển ngày một nhanh hơn.