Hoàng Lê nhất thống chí

Hoàng Lê nhất thống chí hay còn gọi là An Nam nhất thống chí, là tác phẩm văn xuôi viết bằng chữ Hán trong tùng thư của Ngô gia văn phái, một tùng thư bao gồm nhiều tác phẩm văn, sử, triết có giá trị của các tác giả thuộc dòng họ Ngô Thì ở làng Tả Thanh Oai, huyện Thanh Oai, Hà Nội.

Theo Ngô Giáp Đậu thì phần đầu sách do Học Tốn viết: phần tiếp theo do Trưng Phủ viết (xem Hoàng Việt long hưng chí tự tự). Hiện có 12 dị bản Hoàng Lê nhất thống chí đều ở dạng viết tay. Bản dịch sau đây là của Nguyễn Đức Vân – Kiều Thu Hoạch, đã được Nhà xuất bản Văn học in lần thứ ba có sửa chữa.

Hoàng Lê nhất thống chí là tác phẩm viết bằng chữ Hán ghi chép về sự thống nhất của triều đại nhà Lê vào thời điểm Tây Sơn diệt chúa Trịnh, trả lại Bắc Hà cho vua Lê của Ngô gia văn phái. Tác phẩm này có thể xem như là cuốn tiểu thuyết lịch sử viết theo lối chương hồi. Nó không chỉ dừng ở sự thống nhất của nhà Lê mà còn được viết tiếp, tái hiện một giai đoạn lịch sử đầy biến động của xã hội phong kiến Việt Nam vào khoảng 30 năm cuối thế kỷ 18 và mấy năm đầu thế kỷ 19.

Cuốn tiểu thuyết này có tất cả 17 hồi.