Viên Ngọc Trai

Giống như bao nhiêu câu chuyện được lưu truyền trong dân gian, “Viên ngọc trai” cũng đề cập đến hai vấn đề muôn thuở :Thiện và ác – Bóng tối và ánh sáng. Phàm đã mang kiếp con người, có lẽ ai cũng sẽ thuộc về một trong hai thái cực ấy. Ranh giới giữa thiện và ác rất mong manh, nó nằm trong bản chất nội tại của con người, lệch 1 chút về phía ánh sáng sẽ là “người”, nghiêng nhiều về phía bóng tối sẽ trở thành “con”. Từ đó, con người nhất định sẽ là con người tốt hoặc phải là một kẻ vô lại theo quan niệm chung của nhân loài. Và hiển nhiên là không có điều gì có thể thay đổi được định luật này cả. “Viên ngọc trai” – một câu chuyện ngụ ngôn đầy ý nghĩa, tuy có phần trừu tượng nhưng John Steinbeck đã xây dựng một tiểu thuyết với kỹ năng đạt đến đỉnh cao của nghệ thuật kết cấu, không chỉ hoàn thiện về ý nghĩa biểu tượng mà còn sắc bén với những chi tiết rõ nét, như được quay qua một ống kính máy ảnh.”

Trích dẫn :

Kino th ức dậy trong lúc trời vẫn còn nhá nhem tối. Trên trời vẫn đang còn lấp lánh mấy vì sao thưa. Ánh sáng nhợt nhạt phía đông báo hiệu một ngày mới. Vài con gà trống đã gáy được mấy canh rồi. Những con lợn đang chũi tung những mớ cành củi khô một cách háo hức, mong tìm được một bữa ăn sáng lót dạ. Nhũng bụi rậm um tùm bao quanh lấy vài túp lều lá. Trong khuôn viên một cái sân trước lều của anh có một đống cá thu. Trên cành cao, một gia đình nhà chim nọ đang tíu tít hót líu lo, hẳn là bọn chúng đang bận rộn tỉa tót lông cánh, chuẩn bị đón chào một ngày mới.

Kino m ở mắt ra. Anh nhìn ra vừng sáng hình vuông nơi cửa lều. Anh đưa mắt nhìn lên cái nôi treo lủng lẳng giữa nhà, trong đó bé Coyotio con trai anh đang ngủ say. Anh quay sang bên chị Juanna, vợ anh đang nằm trên chiếu, chiếc khăn vấn đầu màu xanh lá cây vắt hờ qua mũi chị, che đi một phần của bộ ngực và một góc nhỏ của tấm lưng tròn. Đôi mắt chị mở ra nhìn anh. Kino chưa hề bao giờ nhìn thấy vợ mình nhắm mắt khi anh thức giấc. Sáng nào cũng vậy, chị luôn luôn thức dậy trước anh. Ánh mắt đen lay láy của chị như những vì sao chiếu sáng. Chị nhìn sang chồng, và đây là một cử chỉ đều đặn, rất quen thuộc của mỗi buổi sáng khi anh ngủ dậy.

Kino n ằm nghe tiếng sóng vỗ ngoài bãi biển phía xa xa. Một cảm giác thật dễ chịu. Kino nhắm nghiền đôi mắt lại và tận hưởng tiếng nhạc trong tâm trí anh. Anh vẫn có thói quen thả lòng mình vào tiếng nhạc. Những người khác trong làng có thể cũng có cái thú vui tương tự này giống anh. Hoặc có thể họ sẽ không bao giờ nghe thấy tiếng nhạc trong lòng họ. Anh không rõ lắm về vấn đề này, anh chỉ đoán phỏng như vậy. Thường thì trong giòng máu của dân tộc anh, ai cũng có thể sáng tác ra những bài hát, biểu lộ những cảm xúc họ nhìn thấy mỗi khi bắt tay vào một công việc nào đó, hoặc là họ sẽ hát để sẻ san những gì họ nghe thấy. Như thế đối với họ, tất cả mọi sinh hoạt trong cuộc sống đều chứa đựng đầy đủ chất liệu cho một ca khúc thật hay. Thói quen này đã có tự lâu lắm rồi. Nhiều bài hát có ý nghĩa sâu sắc vẫn còn đuợc truyền tụng lại cho đến tận bây giờ. Kino biết rất rõ về những bài hát ấy, nhưng anh nhận ra kể từ dạo gần đây, rất hiếm những bài hát mới đã được làm ra. Không hẳn là người ta đã cạn kiệt chất liệu cho những bài hát nói về tâm tư và tình cảm tâm hồn. Trong lòng Kino bây giờ, một bài hát mới đang bắt đầu thai nghén, nghe rất rõ ràng, thật nhẹ nhàng êm ái, anh đặt tên cho bài hát là Bài Hát Gia Ðình.

Anh l ấy chăn che lỗ mũi lại, cố ý không muốn làn hơi ẩm thấp xông vào mũi. Anh mở choàng mắt khi nghe tiếng động sột soạt bên cạnh khi chị Juanna ngồi dậy, gần như chị cố không gây ra bất cứ một tiếng động nhỏ nào. Chị rón rén đi trên đôi chân trần đến bên cạnh chiếc nôi nơi bé Coyotio vẫn đang say ngủ, chị nghiêng người và đánh thức con dậy. Coyotito nhìn lên mẹ một chốc lát, rồi bé nhắm mắt lại, tiếp tục ngủ thiếp đi.

Juanna đế n gần bên bếp lửa, chị bẻ vụn những mảnh củi nhỏ, rắc lên bên trên một viên than đỏ hồng, một tia lửa bùng cháy lên. Kino ngồi dậy. Anh quấn chăn che gần kín mặt và bả vai. Anh xỏ chân vào đôi dép, bước ra ngoài, ngắm nhìn quang cảnh buổi sáng bình minh.

Ra đế n hiên cửa, anh ngồi xuống, quấn mép chăn quanh đầu gối. Anh nhìn lên những cụm mây đang trôi trên bờ vịnh bừng sáng ở phía xa. Một con dê nhỏ chạy đến bên anh, mũi nó chạm vào chân anh với đôi mắt hiền lành, chăm chăm đôi mắt nhìn chủ. Phía sau lưng anh, ngọn lửa từ bếp của chị Juanna đang bừng lên, hắt ra những tia sáng xuyên qua khe lá, nhìn từ sân vào người ta sẽ thấy một khung vuông ánh sáng của cửa lều. Một con bướm thức sớm, lao thẳng vào nguồn sáng. Bài Hát Gia Ðình lặng lẽ đến, nhè nhẹ từ phía sau Kino. Giai điệu của Bài Hát Gia Ðình bây giờ là tiếng cối đá mà chị Juanna đang xay ngô, chuẩn bị làm món bánh nướng cho bữa ăn sáng.