Tại Sao Tôi Bị Mọi Người Ghét

Tiến Sĩ Borba thân mến,

Gần đây tôi để ý đứa con 9 tuổi của tôi: không hiểu vì sao nó không vui. Cháu rất thông minh, điển trai và không thiếu bất cứ thứ gì mà đồng tiền có thể đem lại. Vợ tôi và tôi trông đợi cháu thành công trong cuộc sống, vì thế chúng tôi đặt nặng vấn đề giáo dục và luôn coi trọng điểm học tập của cháu. Chúng tôi gửi gấm cháu cho đủ loại giáo viên hướng dẫn: từ huấn luyện viên riêng cho bộ môn quần vợt, tới giáo viên dạy âm nhạc – chúng tôi biết nắm trong tay một bản sơ yếu về quá trình học tập trước khi vào đại học là quan trọng như thế nào. Nhưng bây giờ tôi tự hỏi không biết mình có làm gì sai trái hay không. Cháu không còn thời gian dành cho bạn bè và khi đi với nhóm bạn cùng tuổi cháu phần nào không cảm thấy thoải mái như những trẻ khác. Tôi có sai lầm khi đặt tất cả trọng tâm vào thành tích học tập của con tôi không? Nếu vậy thì bạn bè quan trọng như thế nào?

Jake B., nỗi băn khoăn của một người cha từ thành phố Seattle, bang Washington.

Tôi may mắn được làm việc với các bậc cha mẹ và các nhà giáo dục trên thế giới – chủ trì hội thảo, các khóa huấn luyện, những bài nói chuyện có chủ đề trong các hội nghị, những cơ hội thuận tiện, đại hội, những buổi lắng nghe tâm tư. Tôi lại sở hữu một trang Web rất bận rộn, nơi đây cả ngàn cha mẹ viết cho tôi cùng những câu hỏi và nỗi băn khoăn trong sinh hoạt hàng ngày. Tôi cũng là thành viên ban cố vấn tập san Cha Mẹ , vì thế nhà xuất bản, các tác giả luôn gọi điện cho tôi để bàn bạc những đề tài họ viết cũng như có liên quan nhiều tới độc giả.

Một điều hàng ngày tôi nghe được từ các bậc cha mẹ, giáo viên và các nhà văn khắp nơi là vấn đề bạn bè của đám trẻ. Có vẻ như tình bạn và mối quan hệ giữa những trẻ đồng trang lứa là vấn đề duy nhất khó giải quyết, phổ biến và làm bận tâm mọi người ngày nay. Tôi nghe về nạn ức hiếp, tính hiếu thắng và bạo lực, sự từ khước, bè phái, nói chuyện tầm phào, ganh đua thiếu lành mạnh, nói xấu sau lưng, tẩy chay, thái độ ta đây. Trong quá khứ vấn đề này phổ biến ở học sinh lớn tuổi, thanh thiếu niên, nhưng ngày nay tôi thấy vấn đề này còn có ở những trẻ nhỏ hơn và thậm chí rất nhỏ.

Ai cũng cần bạn – nhưng đặc biệt là trẻ nhỏ. Con chúng ta có bao nhiêu bạn bè không trở thành vấn đề. Điều quan trọng là phải bảo đảm cho chúng ít nhất có được một hay hai người bạn, bạn “ruột” tốt.

Tất nhiên lý do đầu tiên trẻ cho là các bạn đối với chúng rất quan trọng vì nó đem lại niềm vui và tinh thần đồng đội. Nhưng thực ra có cả một lô các lý do tại sao quan hệ bạn bè là quan trọng. Những nghiên cứu gần đây nhất cho thấy quan hệ bạn bè là rất quan trọng cho cuộc sống trẻ mà chúng ta chưa bao giờ nghĩ tới. Bạn bè không chỉ có ảnh hưởng tại đây và trong lúc này mà còn đặt nền tảng cho những quan hệ về sau khi chúng trở thành người lớn, cho sức khỏe, hạnh phúc và sự nghiệp chúng chọn, cho lòng tự trọng, những người được chọn làm bạn đời, cũng như cách thức chúng chăm lo cho con cái chúng.

CƠN KHỦNG HOẢNG VỀ QUAN HỆ BẠN BÈ

Chuyện gì đang xảy ra ở đây? Thử xem nó tệ hại như thế nào? Trẻ hòa nhập với bạn bè như thế nào? Hãy xem xét những vấn đề sau:

– Một khảo sát toàn quốc cho thấy 43 phần trăm học sinh nói chúng sợ vào nhà tắm ở nhà trường vì lo bị bạn cùng lớp quấy nhiễu.

– Qua một số bảng đánh giá, một trong bảy học sinh ở Mỹ hoặc đi ức hiếp hoặc bị ức hiếp. Trong một số trường hợp, cùng một đứa trẻ có thể đi ức hiếp ngày hôm nay, ngày mai lại bị ức hiếp.

– Hiệp Hội Giáo Dục Quốc Gia (Mỹ) báo cáo mỗi ngày có 160.000 học sinh bỏ lớp vì sợ bị học sinh khác tấn công hay hù dọa.

– Một cuộc khảo sát toàn quốc cho thấy trên hai phần ba nhân viên bảo vệ trường học nói rằng trẻ nhỏ tuổi hơn lại tỏ ra hiếu thắng hơn.

– Một khảo sát toàn quốc năm 1998 của Viện Đạo Đức Học Josephson cho biết cứ bốn em học sinh trường cấp hai và cấp ba nam thì có một em nói đã đánh bạn cùng lớp một lần trong vòng 12 tháng “vì nóng giận.”

– Theo Quỹ Tài trợ Giáo Dục của Hiệp Hội các Đại Học Nữ Hoa Kỳ thì bốn phần năm các thiếu nữ trong một ngàn sáu trăm trường công trên cả nước cho biết quấy nhiễu tình dục (ức hiếp nặng về giới tính) là phổ biến.

– Các nhà nghiên cứu của Đại Học Đông Bắc khảo sát ba mươi trường trung học phổ thông ở Massachusetts và khám phá ra rằng một phần ba số học sinh kể lại chúng đã từng là nạn nhân của một hay nhiều tội ác có nguồn gốc từ sự căm ghét.

– Một khảo sát 991 trẻ tuổi từ 9 tới 14 cho thấy các rắc rối về áp lực bạn bè đồng trang lứa như sau: 36% trẻ học cấp hai được khảo sát cảm thấy chúng bị đám trẻ đồng trang lứa ép hút cần xa, 40% cảm thấy bị áp lực về hành vi tính dục, 36% cảm thấy bị áp lực phải ăn cắp hàng siêu thị và bốn trong mười em học lớp 6 cảm thấy bị áp lực uống rượu.

– Một bài báo mới đây của tờ New York Thời Báo kể lại khuynh hướng mới của đám trẻ là “ức hiếp trên không gian ảo” như chuyển tải “tinh thần thô bạo chưa từng có trước đây” nhằm dàn trải tiếng đồn xấu cũng như chửi rủa các bạn cùng trang lứa.

Và điều này đến nay chưa có gì được cải thiện.

Tôi cũng không quên rằng đương nhiên con bạn không giống bất cứ trẻ nào khác. Con bạn là đặc biệt, với tính khí và nhân cách duy nhất và dễ thương của trẻ. Và điều cuối cùng chúng tôi muốn mạnh dạn suy đoán là lúc nào cũng có khả năng, hay ngay cả có giá trị khi chúng ta cố gắng biến đổi con người sâu thẳm của chúng. Bạn có thể tưởng tượng một Tổng Giám Mục Desmond Tutu có thể biến dạng thành một Donald Trump? Hay một cô gái kiểu Laura-Bush biến dạng thành một Madonna đó sao? Tất cả trẻ đều khác nhau và Thượng Đế ban phước lành cho chúng.

Dầu vậy, bất kể nhân cách và tính khí khác nhau thế nào, từng trẻ và tất cả chúng đều cần có bạn bè: bạn bè nhút nhát, bạn bè quyết đoán, bạn bè nhạy cảm, bạn bè là những đứa cầm đầu và những đứa hùa theo, có đứa tốt bụng và dễ thương, có đứa vui tính hay liều lĩnh. Những món ăn khác nhau cho những người khác nhau. Ai nấy đều muốn, cần và nhất thiết phải có bạn hữu. Và dù chúng ta không bao giờ muốn hay chỉ đơn thuần thử thay đổi tư cách cơ bản của con cái chúng ta, dứt khoát chúng ta vẫn phải giúp chúng học cách làm gì để mãi mãi chúng có được những người bạn quí mà chúng thật sự cần có.

Chúng ta hãy đối diện với sự kiện: bạn bè góp phần đáng kể vào việc tạo dựng hạnh phúc và niềm vui trong cuộc sống cho con em chúng ta. Chính nhờ quan hệ bạn bè, con cái chúng ta biết chèo chống trong vùng nước xoáy của sự phát triển xã hội. Vì thế hãy quan sát kỹ hơn giá trị thực sự của bạn bè và quan hệ bạn bè trong cuộc sống con cái chúng ta