Công Ty Nhật Bản

Cuốn sách này ra đời nhằm lý giải về cách thức quản lý của một công ty Nhật Bản, ảnh hưởng lề lối làm việc của nó đối với những người có liên quan nói riêng và người dân Nhật nói chung.

Đối với mọi nước đồng ý chấp nhận hình thức liên doanh, các công ty liên doanh đã đạt tới một tầm quan trọng to lớn. Những công ty này đảm nhận phần lớn việc sản xuất, thương mại và thuê rất nhiều nhân công. Họ phân phối tài sản, đem lại sự giàu sang cho một số người và vẫn duy trì sự nghèo khó ở một số khác, khiến nhiều vùng trở nên thịnh vượng hoặc kìm hãm sự phát triển của một số vùng khác. Bản thân các công ty là những thể chế chính trị có ảnh hưởng nhất định, bởi trong nội bộ, các thành viên gắn bó chặt chẽ và với các mục đích chung, như điều thường có trong hoàn cảnh bình thường của một nền dân chủ. Ngoài ra, các công ty còn có ý nghĩa chính trị nhờ hoạt động thường xuyên liên quan đến nền chính trị quốc gia. Những công việc của công ty, các quyết định của họ trong việc mở cửa hoặc đóng cửa các nhà máy, thâu tóm thành công hay liên quan đến những thất bại trong kinh doanh… đều có những hậu quả mà chính phủ không thể làm ngơ, mà ngược lại phải cố tác động vào. Các công ty cũng không thể lãnh đạm với các hoạt động của chính phủ và thường ra sức tác động tới hoạt động chính trị. Công ty cũng có những ảnh hưởng về tri thức, văn hóa và đạo đức. Công ty tài trợ và tiến hành rất nhiều công trình nghiên cứu khoa học và xã hội để phục vụ cho nền kinh tế, giúp cho xã hội thấy rõ các vấn đề của nó để chuẩn bị cho sự thay đổi. Những quảng cáo của công ty không chỉ khuyến khích các ý thích nhất thời, mà còn cả các ý tưởng sâu sắc. Bằng sự bảo trợ trực tiếp, nhất là qua các chính sách tuyển dụng, công ty đã đóng góp vào sự phát triển hệ thống giáo dục, giúp định hình giá trị của các ngành học vấn khác nhau. Cuối cùng, công ty đã mang đến cho nước này các quy trình và tư tưởng mới của nước khác, tạo điều kiện cho sự giao lưu của con người ở các vùng khác nhau trên thế giới.

Trong phạm vi mỗi nước, công ty liên doanh chỉ đứng sau nhà nước, trong số những cơ quan lớn. Về phương diện quốc tế, công ty có khả năng xen vào công việc giữa các chính phủ, nên có quyền tự chủ khá lớn.

Lý do công ty có được ảnh hưởng như vậy đều giống nhau và được giải thích một cách đơn giản. Công ty là một cơ cấu hợp pháp, một công cụ nhờ đó cơ sở kinh doanh trở thành độc lập đối với những cá nhân lập ra nó. Để khởi đầu một công ty, người ta lập ra những điều khoản hiệp hội, phát hành cổ phần để kiếm vốn, chỉ định các giám đốc và đăng ký với chính quyền, tất cả đều phù hợp với luật lệ của nước sở tại, nơi công ty đặt nhiệm sở.

Sau đó, vì những lý do thiết thực nhất, công ty được xem là một thực thể hợp pháp độc lập và riêng rẽ. Các tài sản công ty là tài sản công thay vì thuộc quyền sở hữu của những người thành lập nên nó. Công ty tự chịu trách nhiệm về các khoản thanh toán. Nó có quyền lập hợp đồng, thuê lao động, yêu cầu sự can thiệp của luật pháp, mà không nhất thiết phải có sự cam kết của những người thành lập hoặc đụng chạm đến quyền lợi của bất kỳ cá nhân nào có liên quan.

Lợi thế mà mọi người biết rõ nhất trong việc tham gia công ty là khả năng phải chịu thiệt hại của những người đầu tư trong một công ty rất thấp. Họ có thể góp tiền vào một công ty và được chung tay quản lý, trong khi có thể tin chắc rằng nếu có trục trặc và công ty bị thua lỗ, họ vẫn không phải bỏ tiền túi ra để trả chủ nợ. Công ty sẽ được thanh khoản. Hạn chế khả năng chịu thiệt hại không những giải quyết được một trở ngại rất lớn đối với việc kinh doanh, mà còn tạo điều kiện cho doanh nghiệp đạt tới quy mô vượt hẳn số tài sản của cả những cá nhân giàu có nhất. Có những cơ sở kinh doanh chung tầm cỡ rất lớn, như các hãng tính toán, nhưng nó đòi hỏi phải có sự bảo đảm của hàng trăm nhà triệu phú đối với các món nợ của một nhà sản xuất ô tô hoặc một chủ tàu biển. Trong thực tế, chỉ có một công ty mới có thể tăng trưởng rất lớn một cách an toàn.

Một lợi điểm quan trọng nữa của việc tách rời kinh doanh ra khỏi người tạo dựng (entrepreneur) là dễ huy động sự ủng hộ từ người ngoài. Công ty làm việc này thuận lợi hơn nhiều so với một giám đốc sở hữu hay thậm chí nhiều giám đốc sở hữu. Một công ty không chỉ có thể cung cấp tiền mà còn có ảnh hưởng về công việc đối với những người mà công ty cần sự giúp đỡ. Nhân viên công ty còn thấy sự hấp dẫn ở chỗ, một ngày nào đó, họ có thể nắm quyền lực thực sự trong doanh nghiệp, chứ không phải vĩnh viễn dưới quyền những người sở hữu. Những người ngoài như nhân viên, đối tác, ngân hàng, người đầu tư có thể xem xét tính chất thuần túy của một công ty, qua các báo cáo tài chính và tài liệu dẫn giải, chính xác hơn là đánh giá tính tình của người tạo dựng. Họ cũng có thể lập mối quan hệ rõ ràng và có tính chất hợp đồng với công ty, đồng thời tránh được ít nhất một số phiền phức có thể nảy sinh khi các cá nhân, với những tính chất và sự quan tâm khác biệt, phải cùng chung lưng đấu cật.