Con Đường Chẳng Mấy Ai Đi

Scott Peck,tác giả các tập sách “Con Đường Chẳng Mấy Ai Đi I & II” và “Bước Tiếp Trên Con Đường Chẳng Mấy Ai Đi”, vốn là một đệ tử của thiền môn Phật giáo. Sau 20 năm ngụp lặn trong phép thiền nhà Phật, Scott Peck đã chọn Kitô Giáo và trở thành môn đệ Đức Kitô.

Một trong những lý do khiến Scott Peck quyết định gia nhập Kitô Giáo, đó là cáiÝ Thức Về Tội. Ông viết: “Điều kiện cốt tủy đệ nhất để làm thành viên trong Giáo Hội Kitô Giáo đích thực, đó làBạn Phải Là Một Tội Nhân. Vâng, nếu bạn không nghĩ bạn là một tội nhân, thì bạn không phải là một ứng viên gia nhập Giáo Hội” (x. Bước tiếp trên con đường chẳng mấy ai đi, tr. 203). Bạn ạ, nhiều người hôm nay xem ra đã mất khả năng sợ tội. Họ có thể bất chấp đạo lý, bất chấp tình người để thẳng tay chà đạp, chụp mũ, vu khống, bôi nhọ, mạ lị… anh em đồng bào mình. Một xã hội không biết sợ tội, là một xã hội có thể dám làm bất cứ chuyện gì. Hỡi những ai đang nắm giữ vai trò cầm cân nẩy mực, hãy biết lắng nghe nguyện vọng chính đáng của nhân dân. Hãy can đảm sống theo lẽ phải và hãy biết ghê sợ tội lỗi của mình!

Phần lớn các ý tưởng trình bày ở đây được hình thành từ công việc điều trị hằng ngày của tôi với các bệnh nhân trong khi họ gắng sức để tránh hoặc để tìm sự trưởng thành nhiều hơn. Bởi đó, quyển sách này chứa đựng rất nhiều câu chuyện thực của những con người thực. Tín nhiệm là điều tối cần cho việc thực hành tâm lý trị liệu, vì thế tất cả các trường hợp mô tả ở đây đều được đổi tên và đổi các tình tiết sao cho có thể vừa bảo đảm được tính cẩn mật cho các bệnh nhân của tôi vừa đồng thời không bóp méo những điều căn bản trong kinh nghiệm của chúng ta với nhau.

Tuy nhiên, có một điều không thể tránh được đó là để cho việc mô tả các trường hợp khỏi phải quá dông dài, tôi phải lược bỏ một số tình tiết. Tâm lý trị liệu là một tiến trình ít khi ngắn gọn, song vì tôi cần phải tập chú vào những mốc điểm quan trọng của các trường hợp, nên bạn đọc rất dễ có ấn tượng rằng tiến trình tâm lý trị liệu là một tiến trình rất rõ nét và đầy kịch tính. Kịch tính thì quả có thực đấy, còn tính cách sáng sủa rõ nét thì có lẽ phải đi đến cuối mỗi tiến trình rồi nhìn lại mới thấy được. Dẫu sao thì để cho quyển sách được dễ đọc, trong những mô tả các ca trị liệu này tôi sẽ bỏ qua những giai đoạn rối loạn và ngưng trệ kéo dài vốn vẫn thường xảy đến với các ca trị liệu tâm lý.

Cũng vì lý do giản tiện tôi đành phải theo thói quen lâu đời để sử dụng từ ngữ giống đực[1] cho Thiên Chúa – chứ không phải vì một quan niệm cứng nhắc nào về giống loại.

Trong tư cách là một nhà tâm lý trị liệu, tôi cảm thấy cần nêu rõ ngay từ đầu rằng có hai giả định hàm chứa trong quyển sách này. Một là, tôi không phân biệt tâm thần với tâm linh, và do đó không hề có sự phân biệt giữa quá trình trưởng thành tâm linh với quá trình trưởng thành tâm thần. Hai đàng chỉ là một. Giả định thứ hai là quá trình trưởng thành ấy bao giờ cũng phức tạp, cam go và kéo dài suốt cuộc sống. Nếu vai trò của tâm lý trị liệu là thúc đẩy và hỗ trợ cho tiến trình trưởng thành tâm thần và tâm linh thì chắc chắn nó không thể là một phương pháp nhanh chóng và giản dị được. Tôi không thuộc một trường phái tâm thần học hay tâm lý trị liệu riêng biệt nào. Tôi không thuộc trường phái của Freud hay Jung hay Adler, cũng không phải thuộc trường phái phân tích cung cách ứng xử. Tôi không tin có bất cứ câu trả lời duy nhất và dễ dàng nào. Tôi cho rằng những hình thức tâm lý trị liệu giản lược có thể hữu ích và ta không nên bác bỏ – nhưng rõ ràng là chúng chỉ đem lại những kết quả phiên phiến mà thôi.

Trưởng thành tâm linh là một cuộc hành trình lâu dài. Tôi ghi ơn các bệnh nhân đã cho tôi được hân hạnh đồng hành với họ trong phần lớn hành trình của họ. Kỳ thực hành trình của họ cũng chính là hành trình của tôi, và rất nhiều điều được trình bày ở đây chính là những điều mà chúng tôi đã cùng nhau học hỏi được. Tôi cũng tri ân các giáo sư và các đồng nghiệp của tôi. Đặc biệt nhất trong số này là Lily, vợ tôi. Trong tư cách là một người bạn đời, một nhà tâm lý trị liệu, vợ tôi đã đóng góp nhiều đến nỗi tôi khó có thể phân biệt được đâu là phần của vợ mình và đâu là phần của mình.