Những Anh Hùng Hy Lạp Cổ Đại

THESEUS

Người phiêu lưu thành Athens

(Khoảng Năm 1300 TCN)

Theseus trấn áp tội phạm và đưa người dân Attica sát cánh bên nhau trong nền dân chủ đầu tiên.Chàng cứu trẻ em Athens thoát khỏi nanh vuốt quái vật Minotaur, song việc chàng bắt cóc nữ hoàng của người Amazon đã gây bao phiền toái và rồi cuối cùng chàng phải lìa đời trong đau khổ.

Như các nhà địa lý thêm chú giải bên lề bản đồ của họ đánh dấu những vùng đất nguy hiểm, tôi cũng cảnh báo rằng những ghi chép về các cuộc đời thuộc một quá khứ xa xôi chỉ gồm những câu chuyện tưởng tượng và huyền thoại. Có lẽ quá trình gạn lọc của tư duy có thể chuyển những huyền thoại đó thành lịch sử chân thực. Tuy nhiên, dù cho chúng không được gần với sự thật cho lắm, tôi vẫn hy vọng độc giả sẽ khoan thứ mà tạm hài lòng với những câu chuyện về thời cổ đại này.

Aegeus, vua Athens, muốn có con trai để thừa kế ngai vàng. Ông đến ngôi đền thờ ở Delphi(1) xin lời khuyên của thần Apollo. Lời sấm nói Aegeus không nên ăn nằm với người phụ nữ nào sống ở ngoài Athens. Lời sấm này rất mơ hồ, khó hiểu. Ðể giải lời sấm, Aegeus đến Troezen(2) hỏi Pittheus, một người nổi tiếng thông thái và là vua của vùng này.

Pittheus, hiểu rõ ý nghĩa lời sấm, đã lừa dối Aegeus, thuyết phục ông ăn nằm với Aethra (con gái của Pittheus). Sau đó Aegeus đặt một thanh gươm và một đôi giày dưới một tảng đá lớn, nói với Aethra rằng nếu nàng sinh hạ một đứa con trai nâng được tảng đá đó, thì thanh gươm và đôi giày sẽ thuộc về nó. Khi đứa con trai đó đã có được kiếm và giày, Aethra phải cho nó đến gặp cha ở Athens. Aegeus cũng lệnh cho Aethra phải giữ bí mật điều này với tất cả mọi người.

Aegeus phải giữ bí mật vì e ngại 50 người con trai của Pallas (cháu của ông) có thể biết được về đứa con của Aethra. Chúng luôn muốn nổi loạn chống lại Aegeus và sẽ sát hại bất kỳ ai, nhất là một người thừa kế, có thể ngăn cản chúng giành quyền lực tối cao ở Athens sau khi Aegeus chết.

Aethra sinh hạ một cậu bé khôi ngô tuấn tú, đặt tên là Theseus. Pittheus tuyên bố cho mọi người biết rằng cháu ngoại mình là con của Poseidon(3). Ông nuôi dạy đứa cháu trai ở ngay nhà mình tại Troezen. Theseus lớn lên trở thành một chàng trai rất mạnh khoẻ, có lòng quả cảm và trí thông minh phi thường.

Khi thấy đã đến lúc cần làm theo lời dặn của Aegeus, Aethra dẫn Theseus đến chỗ tảng đá nọ và cho chàng biết cha đẻ của chàng là ai. Theseus dễ dàng nhấc bổng tảng đá, lấy được thanh gươm và đôi giày Aegeus để lại. Rồi, thay vì chọn lấy con đường biển an toàn và thuận lợi, chàng quyết định không ngại hiểm nguy đi bộ tới Athens.

Vào thời đó, đường từ Peloponnesus tới Athens đầy rẫy kẻ cướp. Thời đại đó sinh ra những kẻ có sức khoẻ vô địch, nhanh nhẹn và dẻo dai, nhưng lại sử dụng những quà tặng này của tự nhiên một cách sai trái. Hỗn xược và ác độc, chúng thích và lấy làm tự hào về việc hành hung bất kỳ ai, phá hoại bất kỳ cái gì rơi vào tay chúng. Chúng tin rằng kẻ mạnh không có lý do gì phải tôn trọng người khác, rằng công lý và lòng nhân đạo chỉ là mong ước của những kẻ kém cỏi và yếu đuối, không đủ sức gây đau khổ cho người khác mà thôi(4).

Hercules(5) đã tiêu diệt nhiều kẻ ác như thế khi chàng đi chu du thiên hạ. Nhiều kẻ sợ hãi phải đương đầu với Hercules nên tìm cách lẩn trốn chàng và rốt cục toàn bộ lãnh thổ Hy Lạp trở nên bình yên và êm ả đến mức Hercules không còn tên cướp và kẻ sát nhân nào để săn tìm nữa. Chàng bèn đi sang Lydia(6), nhưng khi Hercules vừa rời Hy Lạp, tội ác lại xảy ra vì không ai dám chống lại bọn hung ác.

Pittheus kể cho cháu mình biết mọi đặc điểm sức mạnh và cách giết người của bầy cướp đang đợi chàng trên đường, nhưng Theseus cho là đáng hổ thẹn nếu tới Athens bằng con đường dễ dàng. Chàng quyết tâm đương đầu với bọn xấu. Tấm gương người anh họ Hercules càng truyền thêm cho chàng lòng can đảm. Hơn nữa, Theseus còn thấy hổ thẹn nếu mang trả người cha thanh gươm mà không làm nó nhuốm máu bọn xấu, không chứng tỏ được dòng máu cao quý chảy trong người chàng bằng những chiến công vinh quang. Bỏ ngoài tai lời khuyên của mẹ và ông ngoại, Theseus lên đường giống như Hercules, không định làm hại ai nhưng cũng sẵn sàng tự vệ và trừng phạt bất kỳ kẻ càn quấy nào chàng gặp.

Gã côn đồ đầu tiên mà Theseus gặp là một tên cướp tên gọi Periphetes, có biệt danh là “Kẻ mang chuỳ gỗ”. Theseus hạ y trong một cuộc đấu quân tử rồi lấy luôn cây chuỳ gỗ của Periphetes làm vũ khí. Hercules từng khoác bộ da sư tử trên vai như bằng chứng cho thấy chàng đã chinh phục một con thú to lớn nhường nào, còn Theseus dùng cây chuỳ gỗ nổi tiếng của Periphetes cũng vì mục đích tương tự. Cho đến trước khi gặp Theseus, Periphetes là kẻ bất khả chiến bại…