Xin Tùy Ý Thích

Công tước Frédéric là một người xấu tính xấu nết. Trang ấp của ngài không xa khu rừng Arden lắm. Những rặng cây cổ thụ ở đây không chỉ che phủ cho nai và heo rừng mà còn cho cả những kẻ tội đồ, những tên ngoài vòng pháp luật phải trốn tránh xã hội và luật pháp.

Nấp kín sau những khóm rừng dày, họ tìm thấy tiếng nói ở các gốc cây, sách vở ở những dòng suối, những bài thuyết giáo ở những hòn đá và điều lành ở tất cả mọi thứ.

Vào thời buổi mà tôi nói đến đây, trong khu rừng đó có một nhà hiền triết sống cô độc là Jacques. Ông ta có vẻ buồn bã, sầu muộn, chỉ muốn xa lánh cuộc đời trần tục và tiếng ồn. Nhưng ông ta không sống một mình trong đáy rừng sâu được bao lâu, mà như vậy chính là do công tước Frédéric xấu thói.

Vị công tước này không phải là độc ác, nhưng là người trái chứng trái nết, hay ganh ghét và độc đoán. Ông ta đã giành lấy quyền lực của người anh cả là công tước chính thống và ông này đã vào sống trong rừng, rất sung sướng chỉ còn biết đến “nỗi khổ phải làm lấy mà ăn”, sự thay đổi của bốn mùa, cái lạnh buốt như cắt da xé thịt của gió bấc; và chẳng bao lâu, ông ta nhận ra rằng sống ở trong rừng ít nguy hiểm hơn là giữa triều đình ganh ghét nhau. Ông sống bằng nghề săn bắn –cũng y như những người tùy tùng trung thành đã đi theo ông trong cảnh lưu đày- tranh luận về triết học với ông Jacques âu sầu, bởi vì họ có thừa thì giờ để ngồi trầm tư bên bờ suối hay trong rừng, ngắm nhìn những “con vật vằn vện” gặm cỏ hoặc những đàn cừu no bụng ngủ say.

Tuy nhiên, Rosalinde, con gái của vị công tước bị cướp ngôi lại vẫn cứ ở lại trong triều. Ông chú của nàng không bắt tội nàng nhờ có sự yêu mến của Célia là cô em, con ông chú, đối với nàng. Hai cô gái không bao giờ rời nhau. Họ luôn ngủ cùng một giường, dậy cùng một lúc, cùng chơi, cùng học, cùng ăn và đi đâu cũng cặp kè như một đôi uyên ương[i], không rời nhau nửa bước. Rosalinde hoạt bát và bạo dạn hơn, còn Célia thì lại hiền dịu, trìu mến. Célia tế nhị cố tìm cách làm cho người chị họ thân yêu của mình quên đi những sự hà khắc của công tước Frédéric và nỗi lưu đày của bố Rosalinde. Cả hai đều tìm lại được niềm vui của tuổi trẻ và sự tinh ranh để đùa bỡn với Touchstone, thằng hề của họ, kẻ thường đến kể lại cho họ nghe những tin tức trong triều.

Một hôm, hắn kể lại trận đấu của Charles, tên đô vật sủng ái của công tước đã quật ngã ba đô vật rất khỏe, sôi nổi đến mức cả hai cô đều muốn đến dự trận đấu cuối cùng. Vừa hay, lại có một đô vật mới đến: đó là Orlando, con trai thứ ba của đức ông Roland du Bois, cũng bị người anh cả của chàng đè nén. Thấy Orlando chiến đấu và chiến thắng, Rosalinde đâm ra yêu chàng ta và tặng chiếc dây chuyền nàng đeo ở cổ để làm kỷ niệm. Và nàng không ngừng nghĩ đến chàng, bất chấp những lời châm chọc nhẹ nhàng của Célia trước cái vẻ trầm tư, những cơn mộng kéo dài và sự im lặng bất thường của nàng.

Trong khi đó, công tước Frédéric lại đâm ra thù ghét cô cháu gái của mình, cũng chẳng vì lý do gì, nếu không phải chỉ vì dân chúng ngợi khen những đức tính của nàng và vì mến chuộng cha nàng, tỏ ra thương xót nàng. Sự căm ghét đó nổ ra bất thình lình và công tước đuổi Rosalinde ra khỏi cung đình.

Célia không hề do dự nói ngay:

– Chính công tước đã đuổi em, con gái của người đi đấy!

– Không phải đâu. – Rosalinde nói.

– Chị bảo là không phải à? Thế thì chị Rosalinde không có với em một mối tình thân thương nói lên rằng chị và em cùng là một sao? Chúng ta lại sẽ xa cách nhau sao? Không, hãy để cho cha em tìm lấy người kế vị. Chúng ta hãy tìm cách trốn đi, rồi có ra sao thì ra. Xin chị đừng có đứng ra hứng chịu một mình gánh nặng, đừng một mình chịu đựng phiền muộn mà lại tách em ra. Bởi vì dù chị muốn nói gì thì nói, em xin thề với trời, hình như cũng tỏ ra buồn bã vì nỗi đau khổ của chúng ta, rằng em sẽ đi với chị đến cùng trời cuối đất.