Khi Yêu Xin Đừng Quá Kiêu Hãnh

Cuốn album già nua kêu lắc rắc khi trang giấy được lật qua. “Nó đây rồi, cháu ơi,” bà quả phụ gõ nhẹ đầu móng tay cắt tỉa nhọn và công phu lên góc một tấm hình trắng đen. “Ta biết ông ấy sẽ muốn người đời nhớ về ông trong tư thế này, trong khoảnh khắc này.”

Josephine Sheehan đặt cuốn sổ ghi chép của nhà báo vào lòng và ghé sát vào người phụ nữ đứng tuổi, nhìn chăm chú tấm ảnh chụp ông Ira Needleman trong chuyến thám hiểm Bắc cực năm 1947. Gương mặt trẻ trung của ông ấy ngưng đọng trong chiến thắng, ngưng đọng với thời gian, và chắc hẳn là ngưng đọng chỉ vì đông lạnh. Nụ cười rạng rỡ, khoe đầy răng và cặp kính bảo hộ dính đầy tuyết trắng là tất cả những gì cô có thể nhìn thấy từ người đàn ông nhỏ con đang chôn mình dưới lớp áo lông thú parka có mũ trùm đầu kín mít, hai cánh tay giơ lên cao vì chiến thắng nổi bật giữa đất trời mênh mông trắng xóa, một lá cờ Mỹ tung bay trên mặt băng vĩnh cửu. Đấy là tấm hình của người đã leo được lên đỉnh của thế giới, theo đúng nghĩa đen của cụm từ này. Chả trách sao bà vợ góa của ông ta đã chọn lấy bức này để kèm theo lời cáo phó cho ông.

Josie quay sang mỉm cười với bà Gloria Needleman. “Bức ảnh đẹp quá bà ạ.”

“Lúc ấy ông nhà ta còn quá trẻ, phía trước còn cả một tương lai đầy hứa hẹn.” Bà Needleman thở dài nhẹ nhàng bóc tấm hình ra khỏi tấm giấy nền đã ngả vàng.

Như bà đã kể với Josie từ trước, sau khi chụp tấm hình này chừng vài tháng, ông Ira trở về San Francisco. Ở đó, ông gặp bà Gloria và họ yêu nhau say đắm. Rồi họ cưới nhau. Có con rồi có cháu nội ngoại đủ đầy. Ông Ira điều hành một doanh nghiệp phát đạt chuyên cung cấp thiết bị điện cho vùng vịnh San Francisco. Cũng trong thời gian đó, ông đỡ đầu cho bốn đứa trẻ dân lang thang trong thành phố và tài trợ cho chúng học hết đại học. Ông tham gia cuộc thi ba môn thể thao phối hợp lần đầu tiên năm ông 70 tuổi. Chàng trai trẻ giữa bốn bề tuyết trắng chỉ mới bắt đầu cuộc phiêu lưu lớn của cuộc đời mình.

Bà quả phụ vừa cười khẽ vừa trao bức hình cho cô. Josie kiên nhẫn chờ câu chuyện vui bà sắp bộc bạch.

Bà Gloria nhún vai và nở nụ cười mơ màng. “Chàng Ira của ta lúc còn trên đời này đã sống rất vui cháu ạ. Mỗi ngày ông ấy đều sống hết ý nghĩa.” Bà vỗ nhẹ vào tay Josie. ”Mà khi ta đã sống được như vậy, thì còn gì để đòi hỏi thêm đâu nhỉ?”

Đến đấy thì Josie chợt ngộ ra nhiều điều.

Thôi được, có lẽ chỉ ngộ ra một điều thôi. Nhưng trong khoảnh khắc ấy, ngay trên chiếc sofa bọc nhựa trong nhà bà Gloria Needleman ấy, cô chợt hiểu ra rằng nếu ta sống cuộc đời đầy ắp những mối tình lãng mạn, những cuộc phiêu lưu, những giây phút não lòng tiếp nối những khoảnh khắc vinh quang, như ông Ira Needleman đã sống, thì những người ta lìa xa sẽ chỉ nghĩ đến ta đã sống như thế nào thay vì nhớ rằng ta đã chết.

Thế nếu như ta chết trước khi có cơ hội được sống đúng nghĩa thì sao nhỉ? Josie biết không có gì tồi tệ hơn thế. Trong giới báo chí, họ gọi đó là “cái chết thảm” để phân biệt với cái chết không thảm. Bản thân Josie được biết đến là thường hay dùng cụm từ ấy trong các câu chuyện cô viết về những người đã khuất trên tờ San Francisco Herald.

Và bỗng nhiên mọi việc trở nên sáng rõ – nếu Josephine Sheenan, 35 tuổi, đột tử ngay trong giây phút này, tòa báo nơi chính cô làm việc sẽ xếp loại cái chết của cô vào cột “chết thảm.”

Cô chưa từng lên xe hoa. Chưa bao giờ nghỉ hết số ngày quy định trong phép năm. Vẫn ở nhà thuê. Josie chưa bao giờ tham dự cuộc thi ba môn phối hợp, hai môn phối hợp hoặc bất kỳ môn thể thao nào. Và những mối quan hệ khăng khít nhất mà cô có là với chú chó lông dày giống Labradoodle tên là Genghis và với những chị em trong nhóm dắt chó đi dạo giống cô. Tất nhiên Josie có cha mẹ và anh chị em ruột và cháu trai cháu gái, nhưng con của chính mình thì không.

Thế còn đời sống yêu đương của cô thì sao? Chẳng có gì sất ngoài một loạt những khởi đầu và kết thúc mà cuối cùng chẳng đi đến đâu. Tính từ những năm học đại học đến giờ, Josie đã có mười một bạn trai, trong đó sáu người từng chuyển đến ở chung với cô chỉ để rồi lại dọn đi chỗ khác. Có lần cô em lém lỉnh của cô còn nửa đùa nửa thật gợi ý rằng cô nên lắp cửa xoay một chiều ngoài cửa ra vào. Lời cô em làm cô thấy bị xúc phạm đến nỗi cô rút ngay máy tính bỏ túi và lúi húi làm vài phép tính đơn giản. Hành động sai lầm. Có vẻ như tính trung bình, mỗi mối tình của cô chỉ kéo dài 4.2 tháng, đi kèm 7.6 tháng ương ương dở dở. Nói cách khác, mỗi cuộc tình của cô chỉ dài bằng hạn sử dụng của túi thịt hun khói trong cửa hàng mà thôi. Đó sẽ là mảnh thông tin mà Josie không có ý định san sẻ với em gái mình, hay với bất kỳ ai, không bao giờ.

Và ngay tại nơi đấy, với bà Needleman đang chăm chú nhìn mình, Josie hiểu rằng nếu cô chết ngay trong ngày hôm ấy, sẽ có rất nhiều người sẵn sàng đánh giá cuộc sống của cô vô cùng tẻ nhạt, nhưng chắc chắn không có lấy một ai có thể bảo rằng Josephine Agnes Sheehan đã sống đúng sống trọn cuộc đời này.

Mắt cô bắt đầu nhòe đi.

“Này cưng, cháu không sao chứ?” Giọng của bà Needleman mang chút líu lo duyên dáng. Bà đặt tay lên đầu gối Josie và lo lắng quan sát mặt cô. “Cháu thấy không khỏe à? Hay để ta đi lấy ly nước cho cháu nhé?”

Trời đất ơi. Josie hình dung ra cái tít bản tin cáo phó của mình, nhờ ơn đám người thích đùa trên phòng biên tập: